TCK 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçu ve Cezası: İnternet, Telefon ve Basın Özgürlüğü | Bursa Ceza Avukatı
(Giriş)
İçinde yaşadığımız bilgi ve iletişim çağında, haberleşme özgürlüğü bireyler, kurumlar ve toplum için vazgeçilmez bir temel haktır. Anayasamız tarafından da güvence altına alınan bu hak, sadece kişilerin birbirleriyle serbestçe iletişim kurmasını değil, aynı zamanda kamunun bilgiye erişimini ve basın özgürlüğünü de kapsar. Türk Ceza Kanunu, bu hayati özgürlüğün akışını kesintiye uğratan veya tamamen bloke eden eylemleri, 124. maddesinde "Haberleşmenin Engellenmesi" suçu olarak tanımlayarak cezai yaptırıma bağlamıştır. Bu suç, haberleşmenin gizliliğini ihlal etmekten farklı olarak, doğrudan haberleşmenin kendisini yapmayı engellemeyi hedefler.
Bu makalede, TCK 124'te düzenlenen ve üç farklı koruma katmanı sunan bu suçu, kişiler arası özel haberleşmenin, kamu kurumları arası resmi haberleşmenin ve basın-yayın faaliyetlerinin engellenmesi hallerini, Yargıtay'ın bu konudaki yaklaşımını ve suçun hukuki sonuçlarını detaylıca inceleyeceğiz. Bursa gibi dinamik bir metropolde, bir mahallede fiber optik kablonun kesilmesinden, kamu hizmeti veren kurumların iletişim ağlarına müdahaleye veya yerel bir gazetenin dağıtımının engellenmesine kadar birçok farklı senaryoda bu suç gündeme gelebilir. Bu nedenle Osmangazi, Nilüfer, Yıldırım, İnegöl, Gemlik başta olmak üzere Bursa'nın 17 ilçesindeki tüm vatandaşların ve kurumların bu hukuki düzenlemeyi bilmesi önem arz etmektedir.
BÖLÜM 1: HABERLEŞMENİN ENGELLENMESİ SUÇU NEDİR? (TCK m. 124)
Bu suç, bir haberleşme sürecinin, hukuka aykırı bir fiille kesintiye uğratılması veya imkânsız hale getirilmesiyle oluşur. Kanun, koruduğu haberleşmenin niteliğine göre suçu üç farklı fıkrada düzenlemiştir.
a) Kişiler Arasındaki Haberleşmenin Engellenmesi (TCK 124/1)
"(1) Kişiler arasındaki haberleşmenin hukuka aykırı olarak engellenmesi halinde, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur."
- Fiil: Bireylerin kendi aralarında kurdukları telefon, internet, mektup gibi her türlü iletişim kanalının hukuka aykırı bir şekilde kesilmesidir.
- Örnekler:
- Kavga ettiği komşusunun telefon veya internet kablosunu kesmek.
- Bir kişinin acil bir durumu bildirmesini engellemek için telefonuna el koymak veya kırmak.
- Belirli bir alanda sinyal kesici (jammer) kullanarak cep telefonu iletişimini bloke etmek.
- Ceza: 6 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası.
b) Kamu Kurumları Arasındaki Haberleşmenin Engellenmesi (TCK 124/2)
"(2) Kamu kurumları arasındaki haberleşmeyi hukuka aykırı olarak engelleyen kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır."
- Fiil: Devletin kendi kurumları arasında (örneğin, Emniyet Müdürlüğü ile Valilik, bir bakanlık ile taşra teşkilatı) yürüttüğü resmi haberleşme ağının engellenmesidir. Bu durum, devlet işleyişini ve kamu hizmetini sekteye uğrattığı için daha ağır bir suç olarak kabul edilmiştir.
- Örnekler:
- Polis veya itfaiye telsiz frekanslarını karıştırmak (jamming).
- Bir adliyenin veya askeri birliğin iletişim altyapısına fiziki olarak zarar vermek.
- Ceza: 1 yıldan 5 yıla kadar hapis.
c) Basın ve Yayın Faaliyetlerinin Engellenmesi (TCK 124/3)
"(3) Her türlü basın ve yayın organının yayınının hukuka aykırı bir şekilde engellenmesi halinde, ikinci fıkra hükmüne göre cezaya hükmolunur."
- Fiil: Gazete, dergi, radyo, televizyon veya internet haber siteleri gibi her türlü basın-yayın organının halka ulaşmasının engellenmesidir. Bu fıkra, doğrudan basın özgürlüğünü ve halkın haber alma hakkını korur.
- Örnekler:
- Bir gazetenin basıldığı matbaayı basarak dağıtımını engellemek.
- Bir TV kanalının veya radyonun vericisine zarar vererek yayınını kesmek.
- Bir haber sitesine siber saldırı (DDoS vb.) düzenleyerek erişimi engellemek.
- Ceza: İkinci fıkraya atıf yapıldığı için, 1 yıldan 5 yıla kadar hapis.
BÖLÜM 2: SUÇUN UNSURLARI VE YARGITAY UYGULAMASI
- "Hukuka Aykırı Olarak" Unsuru: Suçun oluşması için engelleme eyleminin hukuka aykırı olması şarttır. Hukuka uygun bir nedene dayanan engellemeler bu suçu oluşturmaz. Örneğin, borcunu ödemeyen bir abonenin internet hizmetinin servis sağlayıcı tarafından kesilmesi hukuka uygundur. Ancak bir kişinin, komşusunun internetini keyfi olarak kesmesi hukuka aykırıdır.
- Kast Unsuru: Bu suç, ancak kasıtlı olarak işlenebilir. Fail, bir haberleşmeyi engellediğini bilerek ve isteyerek hareket etmelidir. Örneğin, bir inşaat çalışması sırasında farkında olmadan bir telefon kablosunu koparan kepçe operatörünün eylemi, kasıt unsuru taşımadığı için bu suçu oluşturmaz; ancak tazminat sorumluluğu doğurabilir.
- Haberleşmenin Gizliliğini İhlal (TCK 132) Suçundan Farkı: TCK 124, haberleşmenin yapılmasını engellemeyi cezalandırır. TCK 132 ise, devam eden bir haberleşmenin içeriğini gizlice dinlemeyi, izlemeyi veya kaydetmeyi cezalandırır. Birincisinde iletişim bloke olur, ikincisinde ise gizlilik ihlal edilir.
BÖLÜM 3: SORUŞTURMA USULÜ VE İNFAZ HUKUKU
- Şikâyet ve Uzlaştırma: Haberleşme özgürlüğü, temel bir anayasal hak ve kamusal bir değer olarak kabul edildiğinden, TCK 124'te düzenlenen suçların hiçbir hali şikâyete tabi değildir. Savcılık, suçu öğrendiği anda re'sen (kendiliğinden) soruşturma başlatır. Bu suçlar, aynı zamanda uzlaştırma kapsamında da değildir.
- İnfaz Hukuku:
- TCK 124/1 (Kişiler Arası Haberleşme): Ceza aralığı (6 ay - 2 yıl) ve adli para cezası seçeneği bulunması nedeniyle, sanığın sicili temiz ise Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) veya Cezanın Ertelenmesi kararları verilebilir.
- TCK 124/2-3 (Kamu ve Basın Haberleşmesi): Ceza aralığı (1-5 yıl) daha ağır olduğu için hapis cezası riski daha yüksektir. Mahkemenin 2 yılın üzerinde bir cezaya hükmetmesi halinde, cezanın fiilen infazı gündeme gelir ve genel infaz rejimi (genellikle 2/3 koşullu salıverilme oranı) uygulanır.
Sonuç ve Genel Değerlendirme
TCK 124 Haberleşmenin Engellenmesi suçu, modern toplumun can damarı olan iletişim kanallarını koruyan temel bir ceza normudur. Kanun, bireylerin özel iletişiminden devletin işleyişine ve basının özgürlüğüne kadar üç farklı katmanda güvence sağlayarak, haberleşme özgürlüğüne yönelik müdahaleleri ciddi yaptırımlara bağlamıştır.
Bursa gibi büyük bir metropolde, bireysel, ticari ve kamusal hayatın sorunsuz bir şekilde akması, kesintisiz bir iletişim ağına bağlıdır. Bu ağa yönelik hukuka aykırı bir müdahale, basit bir komşu anlaşmazlığından, kamu düzenini veya basın özgürlüğünü hedef alan ciddi bir suça kadar değişen sonuçlar doğurabilir. Böyle bir eylemin mağduru olduğunuzda veya bu suçla itham edildiğinizde, eylemin hangi fıkra kapsamına girdiği, kast unsurunun varlığı ve hukuka aykırılık şartının tespiti gibi teknik konuların bir ceza avukatı tarafından değerlendirilmesi, haklarınızın korunması ve adil bir yargılama için büyük önem taşımaktadır.
Popüler Yazılar
İŞ KANUNUN AMAÇ VE KAPSAMI
