Genel Tehlike Yaratan Suçlar (TCK 170-180): Kapsamlı Hukuki Rehber | Bursa Ceza Avukatı
(Giriş)
Modern toplum yaşamı, bireylerin can ve mal güvenliğinin sadece kişisel saldırılara karşı değil, aynı zamanda toplumu bir bütün olarak tehdit eden genel ve yaygın tehlikelere karşı da korunmasını gerektirir. Türk Ceza Kanunu (TCK), bu korumayı sağlamak amacıyla, "Kamunun Güvenliğine Karşı Suçlar" başlığı altında, belirli bir kişiyi hedef almayan ancak belirsiz sayıda insanın hayatı, sağlığı veya malvarlığı için risk oluşturan eylemleri özel olarak düzenlemiştir. Bu suçların ortak özelliği, genellikle bir zararın meydana gelmesini beklemeden, tehlikenin kendisini yaratan eylemin cezalandırıldığı "soyut tehlike suçu" niteliği taşımalarıdır.
Bu kapsamlı rehberde, TCK'nın 170. maddesinden 180. maddesine kadar olan tüm "Genel Tehlike Yaratan Suçlar"ı, mantıksal bir bütünlük içinde, Yargıtay'ın güncel içtihatları ve uygulamadaki yansımalarıyla birlikte ele alacağız. Bursa gibi sanayinin, trafiğin, inşaat faaliyetlerinin ve sosyal yaşamın son derece yoğun olduğu bir metropolde, bu suçların her birinin somut örnekleriyle karşılaşmak mümkündür. Bir düğünde havaya ateş açılmasından, Uludağ eteklerinde çıkabilecek bir orman yangını riskine, Gemlik'teki sanayi tesislerinden kaynaklanabilecek tehlikelerden, İzmir Yolu üzerindeki trafik güvenliği ihlallerine kadar, Bursa'nın 17 ilçesindeki her bireyin, bu kamusal koruma kalkanını bilmesi büyük önem arz etmektedir.
BÖLÜM 1: GENEL GÜVENLİĞİ TEHLİKEYE SOKAN TEMEL EYLEMLER (TCK m. 170-171)
Bu grup, toplumda korku, kaygı veya panik yaratabilecek en temel ve yaygın tehlike suçlarını kapsar.
a) Genel Güvenliğin Kasten Tehlikeye Sokulması (TCK m. 170)
Kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı için tehlike veya panik yaratacak şekilde kasten; yangın çıkarmak, bina çökmesi gibi tehlikelere neden olmak veya en yaygın şekliyle silahla ateş etmektir ("havaya ateş etme").
- Ağır Hali (m. 170/1): Tehlikenin veya paniğin yaratılmasıdır. Cezası 6 aydan 3 yıla kadar hapistir.
- Hafif Hali (m. 170/2): Yangın, bina çökmesi gibi bir tehlike durumunun yaratılmasıdır. Cezası 3 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
b) Genel Güvenliğin Taksirle Tehlikeye Sokulması (TCK m. 171)
Yukarıdaki eylemlerden yangın, bina çökmesi gibi durumların kasıt olmaksızın, dikkatsizlik ve özensizlik (taksir) sonucu yaratılmasıdır.
- Örnek: Söndürülmemiş sigara izmaritiyle tarlada yangına neden olmak ("anız yangını").
- Ceza: 3 aydan 1 yıla kadar hapis.
BÖLÜM 2: ÖZEL VE TEKNOLOJİK TEHLİKE SUÇLARI (TCK m. 172-174)
Bu grup, modern çağın getirdiği özel ve yüksek riskli tehlikeleri düzenler.
a) Tehlikeli Maddelerin İzinsiz Bulundurulması veya El Değiştirmesi (TCK m. 174)
Patlayıcı, yakıcı, kimyasal, biyolojik, nükleer, radyoaktif gibi maddelerin izinsiz olarak imal edilmesi, ticareti, nakliyesi veya bulundurulmasıdır. Bu bir "ön hazırlık" suçu olup, maddenin kullanılması beklenmeden, bulundurulması dahi cezalandırılır.
- Temel Hal (m. 174/1): Cezası 4 yıldan 8 yıla kadar hapis VE adli para cezasıdır.
- Nitelikli Hal (m. 174/2): Bir suç örgütü faaliyetiyle işlenirse ceza bir kat artırılır.
- Hafif Hal (m. 174/3): Önemsiz tür ve miktardaki patlayıcılar için 1 yıla kadar hapis öngörülür.
b) Radyasyon Yayma (TCK m. 172)
Radyoaktif maddelerin kötüye kullanılmasıdır. Belirli bir kişiyi sağlığını bozma amacıyla radyasyona maruz bırakmak (3-15 yıl hapis), genel tehlike yaratacak şekilde yaymak (2-5 yıl hapis) veya bir tesiste ihmal sonucu sızıntıya neden olmak (6 ay-3 yıl hapis) gibi farklı halleri vardır.
c) Atom Enerjisi ile Patlamaya Sebebiyet Verme (TCK m. 173)
En ağır kamu güvenliği suçudur. Atom enerjisini serbest bırakarak bir patlamaya neden olmayı cezalandırır.
- Kasten İşlenmesi (m. 173/1): Cezası 5 yıldan az olmamak üzere hapistir.
- Taksirle İşlenmesi (m. 173/2): Nükleer bir kazaya ihmalle neden olmak. Cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapistir.
BÖLÜM 3: GÖZETİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİNDEN DOĞAN TEHLİKELER
Bu grup, belirli kişi veya varlıklar üzerinde yasal bir gözetim sorumluluğu olanların, bu görevi ihmal ederek tehlike yaratmasını cezalandıran "ihmali" suçlardır.
- Akıl Hastası Üzerindeki Gözetim Yükümlülüğünün İhlali (TCK m. 175): Vasinin veya sorumlunun, akıl hastasını tehlike yaratacak şekilde ihmal etmesi (6 aya kadar hapis veya adli para cezası).
- Hayvanın Tehlike Yaratabilecek Şekilde Serbest Bırakılması (TCK m. 177): Hayvan sahibinin, hayvanını başkaları için tehlike oluşturacak şekilde kontrolsüz bırakması (6 aya kadar hapis veya adli para cezası).
BÖLÜM 4: İNŞAAT VE KAMUSAL ALANDA GÜVENLİK SORUMLULUĞU
- İnşaat veya Yıkımla İlgili Emniyet Kurallarına Uymama (TCK m. 176): İnşaat veya yıkım sırasında gerekli güvenlik önlemlerini (inşaat filesi, baret vb.) almamaktır (3 ay-1 yıl hapis veya adli para cezası).
- İşaret ve Engel Koymama (TCK m. 178): Kamusal alanda yapılan bir çalışma veya bırakılan bir eşyadan doğan tehlikeyi önlemek için gerekli işaret veya engelleri koymamaktır (2-6 ay hapis veya adli para cezası).
BÖLÜM 5: TRAFİK GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN SUÇLAR (TCK m. 179-180)
- Trafik Güvenliğini Kasten Tehlikeye Sokma (TCK m. 179):
- Altyapıya Müdahale (m. 179/1): Trafik işaretlerini sökmek, yola engel koymak (1-6 yıl hapis).
- Tehlikeli Sürüş (m. 179/2): "Makas atma" gibi tehlikeli şekilde araç kullanmak (4 ay-2 yıl hapis).
- Alkollü Araç Kullanma (m. 179/3): Yargıtay içtihatlarına göre genellikle 1.00 promil üzerinde alkollü araç kullanmak (6 ay-2 yıl hapis).
- Trafik Güvenliğini Taksirle Tehlikeye Sokma (TCK m. 180): Deniz, hava veya demiryolu ulaşımında ihmal sonucu tehlikeye neden olmaktır. Kara ulaşımını kapsamaz. Cezası 3 aydan 3 yıla kadar hapistir.
Sonuç ve Kapsamlı Değerlendirme
Görüldüğü üzere, TCK'nın "Genel Tehlike Yaratan Suçlar" bölümü, toplumun kolektif güvenlik hakkını korumak için tasarlanmış geniş ve katmanlı bir hukuki çerçeve sunmaktadır. Bu suçların neredeyse tamamının "soyut tehlike suçu" olması ve hiçbirinin şikâyete veya uzlaştırmaya tabi olmaması, kanun koyucunun kamu güvenliğine verdiği önemi göstermektedir. Bir eylemin sonucu olarak kimse yaralanmasa veya bir mal zarar görmese dahi, o eylemin yarattığı tehlike potansiyeli tek başına cezalandırma için yeterlidir.
Bursa'da bir işletme sahibi, bir araç sürücüsü, bir inşaat sorumlusu veya bir vatandaş olarak, eylemlerimizin sadece kendimizi değil, tüm toplumu etkileyebileceğinin bilincinde olmak, bu suçların sanığı olmaktan kaçınmanın en temel yoludur. Bu suçlardan birinin mağduru olduğunuzda veya bu suçlarla itham edildiğinizde, her bir suçun kendine özgü teknik unsurları ve ispat koşulları bulunduğundan, sürecin en başından itibaren uzman bir ceza avukatından hukuki destek almanız, hak kaybına uğramamanız için en güvenli yoldur.
Popüler Yazılar
İŞ KANUNUN AMAÇ VE KAPSAMI
